چسبندگی رحم؛ علل، علائم و راه‌های درمان مؤثر

چسبندگی رحم یکی از مشکلات شایع در سلامت زنان است که تأثیر قابل توجهی بر باروری و عملکرد طبیعی رحم دارد. این وضعیت که اغلب به دلیل جراحی‌های رحمی، عفونت‌ها یا آسیب‌های داخلی رخ می‌دهد، به تشکیل بافت‌های غیرطبیعی در دیواره ‌های رحم منجر می‌شود. چسبندگی رحم علائمی مانند قاعدگی‌های نامنظم، درد لگن یا حتی ناباروری را ایجاد می‌کند. آگاهی از علل، علائم و روش‌های تشخیص و درمان این عارضه، گامی مهم در پیشگیری و مدیریت آن برای دستیابی به سلامت بهتر زنان به شمار می‌آید.

توضیحات دکتر شهرزاد تهرانی درباره چسبندگی رحم

چسبندگی رحم چیست؟

چسبندگی رحم به وضعیتی گفته می‌شود که در آن بافت‌ های اسکار یا چسبندگی در داخل رحم ایجاد می‌شود و باعث اتصال غیرطبیعی دیواره‌ های داخلی رحم به یکدیگر می‌گردد. این چسبندگی‌ ها بخشی از رحم یا کل آن را درگیر می‌کنند که باید در صورت مشاهده علائمی که در ادامه به آن می پردازیم، توسط بهترین متخصص زنان درمان شود.

علائم چسبندگی رحم

چسبندگی رحم علائم مختلفی دارد، اما در بسیاری از موارد، این علائم به ‌طور واضح بروز نمی‌کند و افراد تا زمانی که مشکلات دیگری مانند ناباروری یا دردهای مزمن ایجاد شود، از وجود چسبندگی‌ها آگاه نمی‌شوند. در اینجا برخی از شایع‌ ترین علائم چسبندگی رحم آورده شده است:

دوره‌های قاعدگی دردناک: 

یکی از رایج ‌ترین علائم چسبندگی رحم، درد شدید و غیرعادی در طول دوران قاعدگی است. این درد ناشی از چسبندگی ‌های داخل رحم است که باعث ایجاد التهاب و اسپاسم در بافت ‌های رحمی می‌شود.

ناباروری یا مشکلات باروری:

  چسبندگی‌ های رحم به لوله‌ های فالوپ یا داخل رحم آسیب رسانده و به اختلال در انتقال تخمک یا لقاح منجر می‌شوند. که باعث ناباروری می‌شود. بسیاری از زنان با چسبندگی رحم، مشکلاتی در باردار شدن دارند یا به درمان ‌های کمک باروری مانند IVF نیاز پیدا می‌کنند.

سقط جنین مکرر:

برخی چسبندگی ‌ها، به ‌ویژه چسبندگی‌ های داخل رحم، باعث افزایش خطر سقط جنین در مراحل اولیه بارداری می‌شوند.

درد هنگام رابطه جنسی:

چسبندگی ‌های رحم باعث ایجاد درد هنگام رابطه جنسی می‌شوند که به دلیل فشار به نواحی مختلف دستگاه تناسلی یا التهاب ناشی از چسبندگی می‌باشد.

بیشتر بخوانید: درمان بیماری آدنومیوز

خونریزی غیرطبیعی یا غیرمنتظره: 

در برخی موارد، چسبندگی رحم باعث خونریزی ‌های غیرمعمول یا نامنظم در طول یا بعد از دوره قاعدگی می‌شود.

دوره‌های قاعدگی نامنظم: 

در بعضی از موارد، چسبندگی ‌ها باعث ایجاد اختلال در روند قاعدگی و موجب دوره‌ های قاعدگی نامنظم یا کاهش خونریزی می‌شوند.

در صورتی که هرکدام از این علائم را تجربه می‌کنید، به ویژه اگر مشکلی در بارداری یا ایجاد سقط جنین دارید، توصیه می‌شود که متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید. پزشک معمولاً از روش‌ های تصویربرداری مانند سونوگرافی یا هیستروسکوپی برای تشخیص چسبندگی رحم استفاده خواهد کرد و بر اساس شدت و موقعیت چسبندگی‌ ها، بهترین روش درمانی را پیشنهاد می‌دهد.

بیشتر بخوانید: حاملگی پوچ

چسبندگی رحم چه علتی دارد؟

چسبندگی رحم به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود. این چسبندگی ‌ها معمولا زمانی رخ می‌دهند که بافت ‌های مختلف داخل رحم یا دستگاه تناسلی به هم بچسبند. به عنوان مثال:

• جراحی ‌های قبلی:  یکی از شایع ‌ترین علل چسبندگی رحم، انجام جراحی ‌های مختلف در ناحیه تناسلی است. این جراحی‌ ها شامل سزارین، جراحی فیبروم‌ ها، پولیپ‌ ها یا برداشت توده ‌های رحمی، کورتاژ یا سایر عمل‌ های داخل رحمی می‌باشند. در حین فرآیند جراحی، بافت ‌ها آسیب دیده و به هم می‌چسبند.
• عفونت ‌های لگنی:  عفونت ‌های لگنی، مانند بیماری التهابی لگن ، باعث التهاب در اندام‌ های تناسلی می‌شوند. این التهاب منجر به تشکیل چسبندگی‌ه ای داخلی رحم، می‌شود.
• سقط جنین یا کورتاژ :  پس از سقط جنین یا انجام کورتاژ برای تخلیه محتویات رحم، احتمال ایجاد چسبندگی رحم افزایش می‌یابد. این وضعیت به ویژه اگر فرآیند کورتاژ به درستی انجام نشود یا عفونت ایجاد شود، بیشتر به وقوع می‌پیوندد.
• ژنتیک یا عوامل وراثتی:  در بعضی از موارد، استعداد فرد به ایجاد چسبندگی‌ های داخلی رحم به عوامل ژنتیکی و وراثتی مربوط می‌باشد.

بیشتر بخوانید: بهترین دکتر تنگ کردن واژن

تشخیص چسبندگی رحم

در صورتی که بیمار با علائم چسبندگی رحم به پزشک مراجعه کند، ابتدا پزشک معاینه بالینی انجام داده و برای بررسی دقیق آزمایشات تصویربرداری دقیق انجام می‌دهد. برای تشخیص دقیق، پزشک از روش ‌های تصویربرداری مانند سونوگرافی، هیستروسکوپی مشاهده مستقیم داخل رحم با دوربین یا هیستروسالپنگوگرام عکس ‌برداری با تزریق ماده حاجب به رحم استفاده کند تا میزان و محل چسبندگی ‌ها را شناسایی نماید.

بیشتر بخوانید: جراحی فیبروم رحم

روش های درمان چسبندگی رحم

درمان چسبندگی رحم بسته به شدت و محل چسبندگی ها متفاوت است. یکی از اصلی ‌ترین روش ‌ها، انجام هیستروسکوپی جراحی است که در آن پزشک با استفاده از دوربین و ابزارهای خاص، چسبندگی‌ ها را برش داده و از بین می‌برد. پس از جراحی، برای جلوگیری از بازگشت چسبندگی، پزشک از کاتتر داخل رحمی یا داروهای ضدالتهاب و هورمون‌ ها مانند استروژن استفاده می‌کند. همچنین، درمان حمایتی و پیگیری منظم پس از جراحی برای اطمینان از بهبودی کامل رحم ضروری است و به بهبود احتمال بارداری در آینده کمک می‌کند.

پیشگیری از چسبندگی رحم

پیشگیری از چسبندگی رحم تا حد زیادی به کاهش عوامل خطر و مراقبت ‌های پس از جراحی بستگی دارد. برای کاهش احتمال چسبندگی، بهتر است که جراحی‌ ها و کورتاژهای رحمی فقط در صورت ضرورت انجام شوند و توسط پزشکان مجرب صورت گیرند. رعایت بهداشت مناسب، به ویژه پس از زایمان یا هر نوع جراحی رحمی، برای جلوگیری از عفونت که منجر به چسبندگی می‌شود، ضروری است. پیگیری و معاینه‌ های منظم نیز در شناسایی زودهنگام و پیشگیری از چسبندگی‌ های احتمالی مؤثر است.

سوالات متداول چسبندگی رحم

چسبندگی رحم بر بارداری تاثیر دارد؟
چسبندگی ‌های رحمی باعث نازایی می‌شوند یا احتمال سقط جنین را افزایش دهند. درمان به ‌موقع شانس بارداری موفق را افزایش می‌دهد.

چسبندگی رحم می‌تواند دوباره بازگردد؟
احتمال بازگشت چسبندگی رحم وجود دارد، به ویژه اگر عامل ایجاد کننده همچنان فعال باشد. پیگیری و استفاده از روش‌ های پیشگیرانه پس از درمان این احتمال را کاهش می‌دهد.

می‌توانم پس از درمان چسبندگی رحم زندگی عادی داشته باشم؟
پس از درمان موفقیت‌ آمیز چسبندگی رحم و انجام مراقبت ‌های لازم، بیشتر بیماران به فعالیت ‌های روزمره و زندگی عادی خود بازمی‌گردند و حتی بارداری موفقی خواهند داشت.

نتیجه گیری

چسبندگی رحم یکی از مشکلات مهم در سلامت باروری است که بر کیفیت زندگی و توانایی بارداری زنان تاثیر می‌گذارد. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب، شانس بهبودی و بازگشت به وضعیت طبیعی را افزایش می‌دهد. آگاهی از علائم، رعایت توصیه ‌های پزشکی و انجام مراقبت‌ های پیشگیرانه از اهمیت زیادی برخوردار است. با مشاوره و پیگیری منظم نزد پزشک متخصص، می‌توان از بسیاری از عوارض ناشی از چسبندگی رحم جلوگیری کرد و سلامت باروری را بهبود بخشید.