کیست تخمدان نوعی عارضه شایع در میان زنان است، اغلب این کیست ها علائمی ندارند و مشکلی را برای فرد ایجاد نمی کنند و نیاز به درمان ندارند ولی بعضی از آن ها همراه با علائم شدید مانند خونریزی های بین قاعدگی، درد شکم و لگن و… بروز می کند، در نتیجه برای درمان باید اقدام کرد. در این مطلب می خواهیم در مورد علل و علائم و همچنین انواع این کیست ها صحبت کنیم.
کیست تخمدان چیست؟
کیست تخمدان کیسه ای شکل بوده که محتوای داخلی آن اغلب مایع می باشد. این کیسه ها دقیقا روی تخمدان ها ایجاد می شود. در بیشتر مواقع این کیست ها به مرور زمان از بین خواهند رفت و نیازمند سیر درمانی نخواهند بود.
تخمدان ها 2 اندام بادامی شکل هستند که بخش مهمی از دستگاه تناسلی زنان را تشکیل میدهند. در هر سمت رحم یک عدد تخمدان وجود دارد. کیست تخمدان پس از ایجاد شدن ممکن است هر دو تخمدان را به طور همزمان درگیر کند، یا ممکن است فقط یک تخمدان را درگیر نماید.
برخی از کیست های تخمدان باعث درد می شوند، در حالی که برخی دیگر بی ضرر و بدون درد هستند. فرد مبتلا حتی ممکن است نداند که کیست تخمدان دارد..اینکه کیست تخمدان نیاز به درمان دارد یا نه به اندازه و ظاهر آن، علائمی که از خود بروز میدهد، وجود آن در دوران یائسگی، بستگی دارد:
انواع کیست تخمدان
اگر کیست تخمدان در یک خانم تشخیص داده شود، نوع کیست باید شناسایی شود. خوشبختانه بسیاری از آن ها خوش خیم هستند، اما برخی دیگر ممکن است با علائم شدیدی بروز کند، که نیازمند درمان و بررسی هستند.
کیست تخمدان شامل انواع مختلف با واکنشهای متفاوت و تقریبا اثرگذاری متغیر میباشد. این کیست ها دو نوع اصلی دارند که شامل موارد زیر می باشند:
1- کیست های عملکردی تخمدان: کیست هایی که به عنوان بخشی از چرخه قاعدگی ایجاد می شوند و معمولاً بی ضرر و کوتاه مدت هستند. اینها رایج ترین نوع هستند
2- کیست های پاتولوژیک تخمدان :کیست هایی که در نتیجه رشد غیر طبیعی سلول ها ایجاد می شوند. اینها بسیار کمتر رایج هستند.
اکثر کیست های تخمدان عملکردی هستند، به این معنی که به دلیل تغییرات هورمونی در اطراف چرخه قاعدگی ایجاد می شوند. کیست های عملکردی به هیچ روند بیماری مربوط نمی شوند. آنها در طول تخمک گذاری تشکیل می شوند و اغلب بدون درمان برطرف می شوند. در یک دسته بندی دیگر انواع کیست تخمدان با توجه به عملکردشان به 4 نوع تقسیم میشوند:
1. کیست جسم زرد: جسم زرد گروهی از سلول هاست که در طی تخمک گذاری هورمون ترشح می کنند. هنگامی که با مایع پر می شود، یک کیست روی تخمدان شما تشکیل می دهد.
2. کیست فولیکولار : یک فولیکول در تخمدان شما مسئول آزادسازی تخمک در طول تخمک گذاری است.
3. اندومتریوما: اندومتریوم ها (کیست های شکلاتی) کیست هایی هستند که از بافت آندومتر ( بافت داخل رحمی) ایجاد می شوند.
4. کیست درموئید: کیست های درموئید که تراتوم نیز نامیده می شوند، از انواع بافت های بدن شما تشکیل شده اند.
علائم و نشانه های کیست تخمدان چیست؟
همانطور که گفتیم بعضی از کیست های تخمدان هیچ علائمی ایجاد نمی کنند ولی بعضی از آن ها همراه با علائمی بروز می کنند، علائمی که نشان از بروز و وجود کیست تخمدان در رحم دارد عبارتند از:
- درد لگن: این می تواند شامل درد خفیف مزمن، سنگین تا یک درد ناگهانی، شدید و تیز متغیر باشد.
- درد هنگام رابطه جنسی
- مشکل در تخلیه روده
- نیاز مکرر به ادرار کردن
- قاعدگی های سنگین و خونریزی شدید و یا برعکس
- خونریزی های بین قاعدگی
- نفخ و شکم متورم
- مشکل باردار شدن: البته، در همه موارد برای افراد نابارور، فرایند باروری معمولاً تحت تأثیر کیست های تخمدان قرار نمی گیرد و ممکن است علل دیگری نیز داشته باشد.
در هر صورت با بروز این علائم و در صورتی که درد لگنی ناگهانی و شدید دارید و یا در ناحیه شکم خود احساس درد دارید و همچنین احساس بیماری با علائمی چون تهوع و استفراغ دارید لازم است این مسئله را جدی گرفته و حتما به یک متخصص زنان مراجعه کنید.
علت کیست تخمدان چیست؟
کیست تخمدان معمولا بیشتر در سنین باروری رخ می دهد و در سنین بلوغ و قبل از یائسگی بیشترین مبتلایان را دارد. البته ایجاد این وضعیت پس از یائسگی کمتر رایج است. مصرف داروهای باروری اغلب باعث ایجاد فولیکول های متعدد (کیست) در تخمدان ها می شود. این کیست ها اغلب پس از پریود شدن زنان یا پس از بارداری از بین می روند. کیست ها ممکن است بر اثر مصرف دارو و یا آمپول های هورمونی ایجاد شوند.
عوامل خطر ایجاد کیست تخمدان چیست؟
عوامل زیادی می تواند در ایجاد کیست های تخمدان نقش داشته باشند از جمله:
- بیماری آندرومتریوز که از آندومتر (بافت داخل رحمی) ایجاد می شود با چسبیدن به تخمدان های می تواند سبب ایجاد کیست شکلاتی شود.
- سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) به دلیل هورمون های آندروژن
- مشکلات هورمونی می توانند سبب ایجاد کیست تخمدان شوند.
- کیست های تخمدان قبلی
- ژنتیکی و ارثی
- داشتن وزن زیاد
- عفونت های شدید لگنی و همچنین عوارض بارداری
- استفاده از داروهای باروری
- نداشتن یک رژیم غذایی مناسب و کم تحرکی
کلام آخر
کیست های تخمدان اندازه و علائم مختلفی دارد. برخی از این کیست ها بدون علائم هستند و مشکلی برای فرد ایجاد نمی کنند و به مرور طی سیکل پریود و یا بعد از بارداری از بین می روند. اما در برخی از موارد این کیست همراه با درد و التهاب همراه است و نیاز به درمان دارند، در صورت مشاهده علائم حتما به پزشک متخصص زنان در جنت آباد مراجعه کنید.
